بررسی عملکرد سیاسی آیت الله مدرس و تاثیر آن برتفکرپارلمانتاریسم در ایران پس از انقلاب اسلامی

در تاریخ معاصر ایران نام سید حسن مدرس طنین خاصی دارد ، شهید مدرس در برهه ای خاص از تاریخ معاصر ایران ایفا ی نقش نمود که بدون اغراق می توان گفت تمامی جریانات سیاسی ایران بعد از خود ، از جمله انقلاب اسلامی سال 1357 را متاثر کرد ، با توجه به اینکه عنوان پژوهش تاثیر گذاری مواضع سیاسی و عملکرد این بزرگ مرد بر تفکرات و رفتار پارلمانتاریسم پس از انقلاب اسلامی ایران می باشد، بررسی آثار باقی مانده از شیوه نمایندگی و زوایای مختلف زندگی ایشان بخصوص نحوه برخورد با پیشامد های مثبت و منفی آن زمان و پیگیری تاثیرات آن برعملکرد و رفتار و مواضع نمایندگان مجلس شورای اسلامی و ثابت کردن این فرضیه از اصلی ترین گزینه های این تحقیق می باشد . در این تحقیق موضوع پارلمانتاریسم را در دو بعد سازمانی و رفتاری بررسی نموده ایم. در این راستا ، ابتدا نمونه هایی از هر دو بعد نظری ( نوع حکومت و تفکیک قوا ) و اجرایی ( نحوه مشارکت مردم در حاکمیت) پارلمانتاریسم در عملکرد شهید مدرس بررسی و تحلیل گردیده، سپس با استخراج رئوس و محور های مهم پارلمانتاریسم در اندیشه و عملکرد ایشان ، تاثیرات و باز تاب های هرکدام از آنها در قانون اساسی و دیدگاه های رهبران انقلاب اسلامی بیان گردیده است. محور های قابل توجه در تفکرات و عملکرد شهید مدرس عبارتند از : برتری مجلس بر قوای دیگر به دلیل مردمی بودن آن، اجرای مصوبات مجلس توسط دولت ، دخالت مجلس در تمام امور و انجام هرنوع تحقیق و تفحص، لزوم تطبیق قوانین مصوب مجلس با اصول شرع اسلام، برتری قانون و تساوی همگان در برابر آن و ویژگی های لازم برای نمایندگان مجلس شورای اسلامی . در نهایت، مشخص شد که مولفه های پارلمانتاریسم در اندیشه و عملکرد شهید مدرس بازتاب وسیعی در شکل گیری انقلاب اسلامی و همچنین نحوه اداره کشور، پس از پیروزی انقلاب و بطور کلی تفکرپارلمانتاریسم در جمهوری اسلامی داشته است و بنابراین فرضیه اصلی تحقیق مبنی بر «تاثیرگذاری شهید مدرس بر تفکر پارلمانتاریسم در جمهوری اسلامی» تائید گردید.